عبادت، هدف آفرینش
خداوند نیازى به عبادت بندگان ندارد و از طاعت آنها سود نمى برد و از معصیت آنها نیز زیان نمى بیند.
بنابراین، چرا خداوند ما را آفریده و چه هدفى او را به این کار واداشته است؟
قرآن کریم پاسخهاى متفاوتى به این پرسش مى دهد.
1. علّت آفرینش را آگاه ساختن انسان بر علم و قدرت نامحدود و بى زوال خداوند معرفى مى کند، علم و آگاهى بر قدرت الهى زمینه را براى عبادت خداوند فراهم مى سازند.
2. موضوع آزمایش انسان را مطرح مى کند که خداوند مرگ و زندگى را آفرید تا انسانها را از نظر حسن انجام عمل مورد امتحان قرار دهد، مسأله آزمایش و امتحان، زمینه را براى عبادت خداوند فراهم مى سازند.
3. رحمت وسیع الهى و شمول آن را هدف آفرینش انسانها شمرده است. رحمت بى حدّ الهى نیز که خود به عنوان هدف دیگرى معرفى شده : در جاى جاى این سیر تکاملى، آدمى را فراخواهد گرفت و او را مدد خواهد کرد.
4. هدف از خلقت و آفرینش انسان را عبادت و پرستش خداوند، است. قرآن کریم مى فرماید:
«وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَالْانْسَ الَّا لِیَعْبُدُونِ»« ذاریات( 51)، آیه 56»
جنّ و انس را نیافریدم مگر براى آنکه مرا عبادت کنند (و از این طریق، تکامل یابند و به من نزدیک شوند)
گرچه در نگاه اوّل چنین به نظر مى رسد که میان آیات فوق، نوعى پراکندگى و اختلاف وجود دارد و هرکدام غرض خاصّى را منشأ آفرینش مى دانند، لیکن با اندکى تأمّل مى توان دریافت که نه تنها تضادّى بین اهداف مزبور وجود ندارد، بلکه از قرار دادن آنها در راستاى یکدیگر، یک سیر منطقى به دست مى آید که مقصود اصلى از آفرینش انسان را به روشنى مى توان دریافت.
به بیان دیگر برخى از اهداف فوق، هدف مقدماتى، برخى هدف متوسط و بعضى هدف نهایى آفرینش هستند.
نتیجه:هدف اصلى: رساندن انسان به کمال بى نهایت است.
قرآن کریم مقصود اصلى از آفرینش انسان را که رسیدن به کمال بى نهایت است، چنین ترسیم مى کند:
«وَ اَنَّ الى رَبِّکَ الْمُنْتَهى» «نجم( 53)، آیه 42»
همانا سرانجام کار همه به پروردگارت منتهى مى شود.